Najviše ih je među vojnim licima i zaposlenima na poslovima koji se smatraju naročito teškim i rizičnim, pokazuju podaci Fonda PIO. Najveći procenat korisnika dolazi iz redova profesionalnih vojnika – čak 98,5 odsto, odnosno više od 20.000 penzionera, ostvarilo je ovo pravo. Kod samostalnih delatnosti procenat je znatno manji i iznosi oko 6,2 odsto, dok je među poljoprivrednicima samo 1,3 odsto.

Ko sve ima beneficirani staž?

U Srbiji je čak 36 različitih zanimanja obuhvaćeno sistemom beneficiranog staža. Neka od njih su očekivana, ali pojedina iznenađuju:

• Rudari – zavisno od eksploatacije, godina se računa i do 18 meseci.
• Vatrogasci, radnici u kanalizaciji i toplanama – godina staža računa se kao 14 meseci.
• Dimničari i pogrebnici – godina vredi 15 meseci.
• Radiolozi i lekari Hitne pomoći – 15 meseci za godinu dana.
• Balerine – godina staža računa se kao 18 meseci.
• Operski pevači, solisti i igrači narodnih igara – 15 meseci, pod uslovom da imaju minimum 50 nastupa godišnje.
• Piloti i nastavnici letenja – godina se računa kao 18 meseci, ali samo uz ispunjenje uslova od najmanje 200 letova godišnje.
• Nastavnici padobranstva – 18 meseci, uz najmanje 30 skokova godišnje.

Beneficirani staž ne važi samo za rizične profesije – pravo imaju i osobe sa invaliditetom, vojni i civilni invalidi rata, slepa lica, kao i oboleli od teških bolesti poput multiple skleroze ili cerebralne paralize. Njima se svaka godina računa kao 15 meseci.

Poseban slučaj – majke sa troje dece

Žena koja je rodila treće dete ostvaruje pravo na dodatne dve godine staža, dok će se od 2032. godine majkama računati šest meseci za jedno dete i godinu dana za dvoje dece.

Zašto beneficirani staž?

Cilj beneficiranog staža je da se omogući raniji odlazak u penziju onima koji rade poslove koji narušavaju zdravlje, zahtevaju veliku fizičku spremnost ili su vremenski ograničeni prirodom profesije. Zato mnogi iz ovih zanimanja odlaze u penziju i pre 55. godine života, piše Kamatica.